Ερώτηση κατατέθηκε στην Ελληνική Βουλή από την Ελληνική Λύση με Αριθμό Πρωτοκόλλου 67/08-10-2024 σχετικά με το θέμα « Η Ελλάδα κατατάσσεται ως ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός ενέργειας από φωτοβολταϊκά παγκοσμίως, κατατασσόμενη όμως, σαν οξύμωρο σχήμα, ως μία χώρα με τις υψηλότερες τιμές ρεύματος»

Η απάντηση από την υφυπουργό Αλεξ. Σδούκου

ΣΧΕΤ: Η υπ’ αριθμ. πρωτ. 67/8.10.2024 Ερώτηση

Σε απάντηση της σχετικής Ερώτησης που κατατέθηκε στη Βουλή των Ελλήνων από τον Βουλευτή κ. Κωνσταντίνο Χήτα, σας γνωστοποιούμε ότι το τελικό κόστος στον καταναλωτή αποτελείται από ανταγωνιστικές και μη ανταγωνιστικές/ρυθμιζόμενες χρεώσεις, δηλαδή από το κόστος των χονδρεμπορικών αγορών, τις Χρεώσεις Χρήσης Συστήματος (ΧΧΣ), τις Χρεώσεις Χρήσης Δικτύου (ΧΧΔ), το ΕΤΜΕΑΡ, το κόστος για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), λοιπούς φόρους/χρεώσεις κ.α. και λαμβάνει επίσης υπόψη την εκάστοτε τιμολογιακή πολιτική του κάθε Προμηθευτή. Σημειώνουμε ότι οι χονδρεμπορικές αγορές ενέργειας λειτουργούν – όπως όλες οι αγορές - με βάση τον κανόνα της προσφοράς και της ζήτησης. Οι διακυμάνσεις στις τιμές των βραχυπρόθεσμων χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας αφενός είναι αναμενόμενες, αφετέρου δεν αποτελούν ελληνικό φαινόμενο. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελούν οι ακραίες τιμές των βραχυπρόθεσμων χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας στην νοτιοανατολική Ευρώπη, λόγω, μεταξύ άλλων, ακραίων καιρικών φαινομένων, χαμηλής παραγωγής ΑΠΕ, χαμηλής στάθμης ταμιευτήρων και συντήρησης διασυνδέσεων και θερμικών μονάδων παραγωγής στην περιοχή.

Σε συνέχεια των ανωτέρω, σας ενημερώνουμε ότι η Κυβέρνηση, έχοντας απόλυτη επίγνωση της σημασίας της ελάφρυνσης του ενεργειακού κόστους για όλους τους καταναλωτές, έχει καταστήσει έμπρακτα ως πυλώνα της πολιτικής της την στήριξη όλων των ενεργειακών καταναλωτών και την αποκλιμάκωση των τιμών, προκειμένου να εξασφαλιστεί απρόσκοπτα η πρόσβαση στην ενέργεια όλων των νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Η εξασφάλιση προσιτών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις αποτελεί πάγια επιδίωξη της πολιτικής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας στον τομέα της ενέργειας. Καθώς οι τιμές λιανικής από τον Αύγουστο σημείωσαν αυξανόμενη τάση, η Κυβέρνηση στην προσπάθειά της να σταθεί αρωγός στον Έλληνα καταναλωτή επέδειξε άμεσα αντανακλαστικά λαμβάνοντας μέτρα. Σε αυτή την κατεύθυνση:

Πρώτον, νομοθετήθηκε άμεσα έκτακτη ειδική εισφορά ανά θερμική μεγαβατώρα υπέρ του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης στις εταιρείες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο. Ως μήνας αναφοράς εφαρμογής της εισφοράς ορίστηκε ο Αύγουστος του 2024, ενώ παράταση δίδεται με κοινή Απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για συνολική χρονική περίοδο μέχρι τρεις (3) μήνες. Το ύψος της έκτακτης εισφοράς ανέρχεται σε δέκα (10) ευρώ ανά μεγαβατώρα επί της Ανώτερης Θερμογόνου Δύναμης Φυσικού Αερίου και υπολογίζεται επί της ποσότητας φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται από κάθε υπόχρεο παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Πρωταρχικός σκοπός θέσπισης της ειδικής εισφοράς είναι η προσωρινή υποστήριξη των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο αντιμετώπισης του έκτακτου υψηλού ενεργειακού κόστους.

Δεύτερον, μέσω του ποσού που συγκεντρώθηκε από την ειδική εισφορά στους ηλεκτροπαραγωγούς υπέρ του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης και πέραν των επιδοτήσεων που δόθηκαν για τους οικιακούς πελάτες για ολόκληρα τα έτη 2022 και 2023 και για τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 2024, επιδοτήθηκαν για τους μήνες Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο τρέχοντος έτους, οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι είναι συμβεβλημένοι σε κυμαινόμενα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας (πράσινα και κίτρινα τιμολόγια) και επλήγησαν από την άνοδο των τιμολογίων.

Επιπρόσθετα, για τη μείωση του ενεργειακού κόστους:

α) Υιοθετούνται πολιτικές για την περαιτέρω αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ, την εγκατάσταση σταθμών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και την ενίσχυση των διασυνδέσεων, προκειμένου να μην εμφανίζεται η ανάγκη να λειτουργούν οι ακριβές θερμικές μονάδες που ανεβάζουν το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας. Στο σημείο αυτό υπογραμμίζουμε την πραγματική αλλαγή που φέρνει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) προς όφελος των καταναλωτών, καθώς αποτελεί ουσιαστικά τον οδικό χάρτη για ένα νέο, αναπτυξιακό παραγωγικό μοντέλο της Χώρας, με έμφαση στην πράσινη μετάβαση, την ψηφιοποίηση, τη μείωση του ενεργειακού κόστους, τον εκσυγχρονισμό των υποδομών και τη δημιουργία εγχώριας προστιθέμενης αξίας. Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τις δηλώσεις του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Θεόδωρου Σκυλακάκη: «Χάρη στις επενδύσεις που γίνονται, οι οποίες έχουν πάρα πολύ χαμηλό οριακό κόστος, θα έχουμε πολύ φθηνή και άφθονη, καθαρή ενέργεια».

β) Θεσμοθετούνται ειδικά μέτρα: α) για συγκεκριμένες κατηγορίες καταναλωτών, όπως για την περίπτωση των αγροτών (τιμολόγιο ΓΑΙΑ) αλλά και β) για το σύνολο των καταναλωτών όπως η θέσπιση πλαισίου δυναμικής τιμολόγησης και νέου διζωνικού τιμολογίου. Σχετικά σας παραπέμπουμε στην από 11/10/2024 Ανακοίνωση Τύπου.

Αναφορικά με την επιβολή πλαφόν στην λιανική επισημαίνουμε ότι σύμφωνα με το ενωσιακό πλαίσιο, η αυθαίρετη εφαρμογή πλαφόν στην λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι ασυμβίβαστη με την Οδηγία (ΕΕ) 2019/944. Η αυθαίρετη επιβολή πλαφόν έρχεται σε αντίθεση με τις θεμελιώδεις αρχές του ελεύθερου σχηματισμού τιμών και δύναται να δημιουργήσει στρεβλώσεις. Με τη νέα οδηγία (ΕΕ) 2024/1711 για την τροποποίηση της της ως άνω Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 και τη βελτίωση του σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιδιώκεται, μεταξύ άλλων, η επίτευξη οικονομικά προσιτών και ανταγωνιστικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας για όλους τους καταναλωτές και την προστασία τους. Συγκεκριμένα, εισάγεται Μηχανισμός Κρίσης Τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, για την ενεργοποίηση του οποίου θα πρέπει να συντρέχουν οι αυστηρά καθορισμένες προϋποθέσεις που απαριθμούνται στην Οδηγία. Ειδικότερα, παρέχεται στο Συμβούλιο η δυνατότητα, κατόπιν πρότασης της Επιτροπής, να κηρύξει υπό τις προϋποθέσεις αυτές «περιφερειακή ή ενωσιακή κρίση τιμών ηλεκτρικής ενέργειας», η διάρκεια της οποίας δε μπορεί να είναι μεγαλύτερη του ενός έτους. Τα Κράτη – Μέλη από την πλευρά τους μπορούν να προβαίνουν σε προσωρινές και στοχευμένες δημόσιες παρεμβάσεις για τον καθορισμό των τιμών προμήθειας μόνο στην περίπτωση που κηρυχθεί από το Συμβούλιο περιφερειακή ή ενωσιακή κρίση τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Λαμβάνοντας, μάλιστα, υπόψη ότι οι δημόσιες παρεμβάσεις στον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας συνιστούν κατά βάση μέτρο που στρεβλώνει την αγορά, ο ενωσιακός νομοθέτης προβαίνει σε αυστηρή οριοθέτηση των δημόσιων αυτών παρεμβάσεων.

Εν κατακλείδι, η Κυβέρνηση έχει αποδείξει επανειλημμένως ότι όταν υπάρχει ανάγκη, παρεμβαίνει και συνδράμει τους καταναλωτές παρότι είναι εξαιρετικά περιορισμένα τα ευρωπαϊκά εργαλεία και αυστηρές οι ευρωπαϊκές δεσμεύσεις. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας παρακολουθεί στενά το ζήτημα του κόστους της ενέργειας και είναι έτοιμο να παρέμβει, όποτε κριθεί αναγκαίο, για την προστασία νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Η Υφυπουργός Αλεξάνδρα Σδούκου